ΜΠΛΑΝΚΟ 2
"Μια ολόκληρη μικρή μυθολογία τείνει να μας κάνει να πιστέψουμε πως η απόλαυση (και ιδιαίτερα η απόλαυση του κειμένου) είναι μία ιδέα της δεξιάς.Η δεξιά ξαποστέλνει με ανάλογο τρόπο στην αριστερά καθετί που είναι αφηρημένο,πληκτικό,πολιτικό κρατώντας για τον εαυτό της την απόλαυση"(Rolan Barthes).
Κάποιοι συγγραφείς προχώρησαν κι άλλο.Ο νομπελίστας Gao Xingjian -αναφερόμενος στην εμπειρία του να γράφει κανείς στην Κίνα τη μαοική περίοδο-σημειώνει πως "η συμπόρευση πολιτικής και λογοτεχνίας είναι ολέθρια".Ο Borges βάζει τα πράγματα σε διαφορετική διάσταση:"έχω πολιτικές απόψεις,έντονες,είμαι στρατευμένος στη λογοτεχνία σαν άτομο,όχι ως συγγραφέας.Δεν κάνω στρατευμένη λογοτεχνία"
Με βιβλία όπως το "Μπλάνκο" καταρρίπτεται ο μύθος της μονομανίας της αριστεράς με τη λογοτεχνία και την κουλτούρα,αλλά και το ότι η πνευματική απόλαυση αλλοιώνεται όταν το κείμενο θέτει πολιτικοκοινωνικούς προβληματισμούς.Ο Απ.Λυκεσάς χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την ιδέα του -κατασυκοφαντημένου-αστυνομικού μυθιστορήματος και γράφει ένα βαθύτατα πολιτικό κι εξίσου απολαυστικό λογοτεχνικό έργο.
Η πρόφαση των αλλεπάλληλων φόνων θέτει σταδιακά κι ευρηματικά τους στόχους.Πρώτα η βαρβαρότητα σε κάθε της μορφή.Από τα ακριβά "γκάζια" της ασφάλτου μέχρι τις φόλες που κάποιοι φιλεύουν στα αδέσποτα.Ακολούθως,ο μικροαστισμός που ενδύεται με μιζέρια ο γείτονας και με μεγαλομανία ή υπεροψία η "διανόηση".Από κοντά η τηλεαποβλάκωση,η παραθυρολογία.Με ειρωνεία και σαρκασμό (ενίοτε κι αυτοσαρκασμό γ) αποκαλύπτεται ο τελικός στόχος:το σύστημα κι οι στυλοβάτες του,η κάθε μορφής εξουσία (πολιτικοί,δημοσιογράφοι,αστυνομία) .Πρέπει να αποδομηθούν.Επιστρατεύονται διάφοροι τύποι δολοφόνων που λειτουργούν ανεξάρτητα.Ο τιμωρός των φονιάδων των αδέσποτων,ο δράκος της Εθνικής,ο τρελαμένος με τη λογοτεχνία.Αλλά,καθώς τα πράγματα δεν είναι ακριβώς αυτά που φαίνονται.. κι ο αστυνόμος.. και οι "επί χάρτου" δολοφόνοι,οι συνταξιούχοι detectives και ...(ο ίδιος ο Λυκεσάς ίσως?)
Η σύλληψη του μύθου ευφυέστατη,η πλοκή εξαιρετικά ενδιαφέρουσα,η γλώσσα εκπληκτικά μεταμορφώνεται.Γίνεται δημοσιογραφική στα άρθρα,ευκρινής στην ιστόρηση των γεγονότων και "ρέει" προς την ποίηση στους εμβόλιμους μονολόγους.
Η απροσδόκητη ανατροπή των τελευταίων σελίδων, το δίλημμα, επιτάσσει ανάγνωση σε επίπεδο αλληγορίας.Αλλωστε "είχαν όλοι ανάγκη από ένα δράκο κι εγκλήματα για να σπάσουν την πλήξη τους".Η βόμβα φεύγει από τα χέρια του δολοφόνου περνάει στο δημοσιογράφο κι ως σκυτάλη παραδίδεται στο διευθυντή του.Θα έχει άραγε αποδέκτη τον υπουργό?Προσωπικό το ερώτημα.
Κλείνοντας,θυμάμαι την κουβέντα που έκανα με τον Απ.Λυκεσά όταν κυκλοφόρησε το "Μπλάνκο" κι απαντάω τώρα,στο τότε ερώτημά του,εάν δηλαδή πίστεψα πως εξακολουθεί να ζεί ο φονιάς των συγγραφέων."Απερίφραστα":Ευτυχώς,είναι ακόμη ζωντανός,δια χειρός του συγγραφέα-γεννήτορά του κι ενίοτε κρύβεται εντός μου.Ισως κι εντός σας...
Κάποιοι συγγραφείς προχώρησαν κι άλλο.Ο νομπελίστας Gao Xingjian -αναφερόμενος στην εμπειρία του να γράφει κανείς στην Κίνα τη μαοική περίοδο-σημειώνει πως "η συμπόρευση πολιτικής και λογοτεχνίας είναι ολέθρια".Ο Borges βάζει τα πράγματα σε διαφορετική διάσταση:"έχω πολιτικές απόψεις,έντονες,είμαι στρατευμένος στη λογοτεχνία σαν άτομο,όχι ως συγγραφέας.Δεν κάνω στρατευμένη λογοτεχνία"
Με βιβλία όπως το "Μπλάνκο" καταρρίπτεται ο μύθος της μονομανίας της αριστεράς με τη λογοτεχνία και την κουλτούρα,αλλά και το ότι η πνευματική απόλαυση αλλοιώνεται όταν το κείμενο θέτει πολιτικοκοινωνικούς προβληματισμούς.Ο Απ.Λυκεσάς χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την ιδέα του -κατασυκοφαντημένου-αστυνομικού μυθιστορήματος και γράφει ένα βαθύτατα πολιτικό κι εξίσου απολαυστικό λογοτεχνικό έργο.
Η πρόφαση των αλλεπάλληλων φόνων θέτει σταδιακά κι ευρηματικά τους στόχους.Πρώτα η βαρβαρότητα σε κάθε της μορφή.Από τα ακριβά "γκάζια" της ασφάλτου μέχρι τις φόλες που κάποιοι φιλεύουν στα αδέσποτα.Ακολούθως,ο μικροαστισμός που ενδύεται με μιζέρια ο γείτονας και με μεγαλομανία ή υπεροψία η "διανόηση".Από κοντά η τηλεαποβλάκωση,η παραθυρολογία.Με ειρωνεία και σαρκασμό (ενίοτε κι αυτοσαρκασμό γ) αποκαλύπτεται ο τελικός στόχος:το σύστημα κι οι στυλοβάτες του,η κάθε μορφής εξουσία (πολιτικοί,δημοσιογράφοι,αστυνομία) .Πρέπει να αποδομηθούν.Επιστρατεύονται διάφοροι τύποι δολοφόνων που λειτουργούν ανεξάρτητα.Ο τιμωρός των φονιάδων των αδέσποτων,ο δράκος της Εθνικής,ο τρελαμένος με τη λογοτεχνία.Αλλά,καθώς τα πράγματα δεν είναι ακριβώς αυτά που φαίνονται.. κι ο αστυνόμος.. και οι "επί χάρτου" δολοφόνοι,οι συνταξιούχοι detectives και ...(ο ίδιος ο Λυκεσάς ίσως?)
Η σύλληψη του μύθου ευφυέστατη,η πλοκή εξαιρετικά ενδιαφέρουσα,η γλώσσα εκπληκτικά μεταμορφώνεται.Γίνεται δημοσιογραφική στα άρθρα,ευκρινής στην ιστόρηση των γεγονότων και "ρέει" προς την ποίηση στους εμβόλιμους μονολόγους.
Η απροσδόκητη ανατροπή των τελευταίων σελίδων, το δίλημμα, επιτάσσει ανάγνωση σε επίπεδο αλληγορίας.Αλλωστε "είχαν όλοι ανάγκη από ένα δράκο κι εγκλήματα για να σπάσουν την πλήξη τους".Η βόμβα φεύγει από τα χέρια του δολοφόνου περνάει στο δημοσιογράφο κι ως σκυτάλη παραδίδεται στο διευθυντή του.Θα έχει άραγε αποδέκτη τον υπουργό?Προσωπικό το ερώτημα.
Κλείνοντας,θυμάμαι την κουβέντα που έκανα με τον Απ.Λυκεσά όταν κυκλοφόρησε το "Μπλάνκο" κι απαντάω τώρα,στο τότε ερώτημά του,εάν δηλαδή πίστεψα πως εξακολουθεί να ζεί ο φονιάς των συγγραφέων."Απερίφραστα":Ευτυχώς,είναι ακόμη ζωντανός,δια χειρός του συγγραφέα-γεννήτορά του κι ενίοτε κρύβεται εντός μου.Ισως κι εντός σας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου